Jak założyć Fundację vol. 2 - akt założycielski

Akt założycielski (fundacyjny)

Akt fundacyjny (założycielski) to oświadczenie woli fundatora (lub fundatorów), które zawiera deklarację założenia fundacji oraz określa cel fundacji i majątek przeznaczony na realizację tego celu.

Sporządzenie aktu fundacyjnego jest elementem koniecznym do powstania fundacji. Musi on mieć formę aktu notarialnego. 

Należy również pamiętać, że istnieje możliwość ustanowienie fundacji w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego (art. 3 ust. 1-3 ustawy o fundacjach). Rzeczywiście całkiem sporo fundacji powstaje właśnie w ten sposób.

Cele Fundacji

Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji musi zawierać cele powstania fundacji oraz majątek przeznaczony na ich realizację.

Cel, dla którego możemy powołać fundację, powinien być społecznie lub gospodarczo użyteczny, zgodny z podstawowymi interesami Rzeczpospolitej Polskiej w szczególności takim jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami (art. 1). Sformułowanie „w szczególności” oznacza, że cele podane w ustawie są tylko przykładowe. Oznacza to w praktyce, że fundacja może realizować dowolne cele charytatywne lub społeczne czy też gospodarczo użyteczne pod warunkiem jednak, że mają one charakter publiczny, a nie prywatny. Cel ten nie może jednak polegać na uzyskiwaniu dochodu.

Fundusz założycielski

Akt założycielski prócz celów powstania fundacji powinien również zawierać oświadczenie o majątku przeznaczonym na ich realizację.

Fundusz wskazany przez fundatora (następnie przekazany na rzecz Fundacji) jest nazywany funduszem założycielskim. Na fundusz założycielski składać się mogą: pieniądze, papiery wartościowe, rzeczy ruchome i nieruchome oddane na własność fundacji (art. 3 ust. 2-3). Jeżeli na fundusz założycielski mają składać się rzeczy ruchome lub nieruchomości to konieczne jest dokonanie ich wyceny.

Minimalna wysokość funduszu założycielskiego zależy od tego czy fundacja będzie chciała podjąć działalność gospodarczą czy też nie. Dla fundacji, które nie chcą prowadzić działalności gospodarczej nie wskazano w ustawie, ile powinna wynosić minimalna wartość składników majątku. Przyjmuje się, że majątek przeznaczony na realizację celu fundacji powinien umożliwić jej rozpoczęcie działań.

Fundusz na działalność gospodarczą

W przypadku fundacji zamierzających prowadzić prócz działalności statutowej, działalność gospodarczą minimalną kwotą jaką fundatorzy muszą na to przeznaczyć jest to 1000,00 zł. Nadto podział środków majątkowych tworzących fundusz założycielski powinien wskazywać, że działalność statutowa jest działalnością podstawową fundacji, dlatego kwota przeznaczona na nią powinna być wyższa od przeznaczonej na działalność gospodarczą.

Innymi słowy: W przypadku fundacji prowadzącej działalność gospodarczą z funduszu założycielskiego powinny zostać wydzielone osobne środki zarówno na działalność statutową jak i gospodarczą. Jednak na działalność statutową muszą być przeznaczone środki wyższe.

Opłaty za sporządzenie aktu fundacyjnego

Za sporządzenie aktu fundacyjnego (notarialnego) notariusz pobiera od fundatora opłatę tzw. taksę notarialną. Jej wysokość zależy od wartości majątku przeznaczonego na realizację celu fundacji. Tak więc im wyższa wartość funduszu założycielskiego, tym wyższa taksa notarialna.

Maksymalne stawki taksy od poszczególnych wartości w przypadku dokonania czynności notarialnych ustala Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. Nr 148, poz. 1564 z późn. zm.).

Poniższa tabelka wskazuje, jaka może zostać przyjęta maksymalna stawka od poszczególnych wartości funduszu założycielskiego.

Wartość funduszu założycielskiego
Maksymalna stawka taksy notarialnej
do 3 000 zł
100 zł
powyżej 3 000 zł do 10 000 zł
100 zł + 3 % od nadwyżki powyżej 3 000 zł
powyżej 10 000 zł do 30 000 zł
310 zł + 2 % od nadwyżki powyżej 10 000 zł
powyżej 30 000 zł do 60 000 zł
710 zł + 1 % od nadwyżki powyżej 30 000 zł
powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł
1 010 zł + 0,4 % od nadwyżki powyżej 60 000 zł
powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł
4 770 zł + 0,2 % od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł
powyżej 2 000 000 zł 6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów Ustawy z dn. 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7 500 zł.