Zbycie udziałów w spółce z o.o.

Posiadanie udziału lub udziałów w spółce z o.o. czyni z ich posiadacza wspólnika tej spółki. Wiąże się ono nie tylko z posiadaniem ułamkowej części kapitału zakładowego (wartości pieniężnej), ale także z przysługującymi prawami i obowiązkami (np. prawo pobierania dywidendy od zysków, prawo głosu). Jest to wartość abstrakcyjna (nie ma postaci np. papieru wartościowego).

Umowa zbycia udziału – jakie musi mieć elementy?

Umowa zbycia udziałów w spółce z o.o. uregulowana jest w kodeksie spółek handlowych (art. 180-188). Dla swojej ważności umowa ta musi być zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Inna forma powoduje, że umowa jest nieważna.

Elementy umowy:

• określenie stron (zbywca, nabywca)
• określenie przedmiotu umowy: czy dotyczy ona jednego udziału, kilku czy może wyłącznie jego (ich) części
• ścisłe określenie ceny

Powyższe elementy mają charakter obligatoryjny, jednak każda ze stron może dodać także swoje zapisy (jedynym ograniczeniem jest ich zgodność z prawem oraz zgoda każdej ze stron).

Ograniczenia w zbywaniu udziałów

Jak wynika z kodeksu spółek handlowych udziały są zbywalne i każdy ze wspólników może nimi swobodnie dysponować. Jednak w umowie spółki mogą być zawarte zapisy dotyczące ograniczeń w zbywaniu udziałów, które trzeba wziąć pod uwagę.

Mogą one dotyczyć:

• wymogu uzyskania zgody zarządu spółki na sprzedaż udziałów w postaci podjęcia odpowiedniej uchwały. Jeśli zbycie udziałów wiąże się z wyrażeniem zgody zarządu spółki, a spółka takiej zgody nie wyrazi, to zbywca może zwrócić się o jej wyrażenie do sądu rejestrowego. Co ważne, takie uprawnienie nie przysługuje nabywcy. Możliwe jest też zbycie udziału bez wymaganych zgód, ale taka czynność będzie skuteczna dopiero w momencie, kiedy się takie zgody uzyska.

UWAGA! Często umowa spółki z o. o. uzależnia zbycie udziałów od zgody Zgromadzenia Wspólników, wówczas konieczne jest podjęcie przez Zgromadzenie stosownej uchwały.

• prawa pierwokupu zbywanych udziałów przez innych wspólników spółki, jeśli taki zapis istnieje w umowie, a żaden z pozostałych wspólników nie chce z niego skorzystać. Fakt ten należy udokumentować w formie pisemnej.
• czasowego zakazu zbywania udziałów
• minimalnej wartości udziału, który musi zachować sobie zbywca

Od kiedy nabywca staje się wspólnikiem?

W praktyce ważne jest to, że nabywca staje się wspólnikiem z chwilą zawarcia umowy  i zawiadomienia spółki o tym fakcie. Od tego momentu może brać udział w Zgromadzeniu Wspólników i podejmować decyzje dotyczące spółki. Wpis do KRS w tym przedmiocie jest wyłącznie deklaratoryjny (potwierdza stan rzeczy).